W piątek, 15 sierpnia, w 105. rocznicę Cudu nad Wisłą marszałek Adam Struzik, dyrektor Muzeum Niepodległości Tadeusz Skoczek, przedstawiciele władz samorządowych oraz zaproszeni goście wspólnie otworzyli wystawę stałą w Muzeum Bitwy Warszawskiej 1920 r.
w Radzyminie. Ekspozycja zawiera materiały z epoki i bogatą kolekcję malarstwa.
Pamiątki po uczestnikach walk pod Radzyminem, broń czy mundury z czasów bitwy z bolszewikami – to elementy wystawy stałej w Muzeum Bitwy Warszawskiej 1920 r. w Radzyminie, którą uroczyście otwarto w dn. 15 sierpnia.
Przybyłych powitał Kierownik Muzeum Bitwy Warszawskiej Adam Bacławski. Wydarzenie zgromadziło liczne grono znamienitych gości, w tym:
Wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Generalnego Konserwatora Zabytków Bożenę Żelazowską, Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika, Burmistrza Radzymina Krzysztofa Chacińskiego i jego Zastępcę Krzysztofa Dobrzynieckiego, Dyrektora Muzeum Niepodległości w Warszawie dra Tadeusza Skoczka, Wiceprzewodniczącego Sejmiku Województwa Mazowieckiego Marcina Podsędka, Burmistrza Dzielnicy Śródmieście Aleksandra Ferensa, Radnego Rady Powiatu Wołomińskiego Cezarego Wnuka, Przewodniczącego Rady Miejskiej w Radzyminie Marka Brodziaka oraz Wiceprzewodniczących: Ewę Wnuk i Tomasza Bielca, a także Radzymińskich Radnych; podinsp. Tomasza Młynarczuka, Komendanta Komisariatu Policji w Radzyminie; Radnych m. st. Warszawy; dr. Jana Sęka, Przewodniczącego Rady Muzeum Niepodległości; Leonarda Sobieraja, Dyrektora Muzeum Mazowieckiego w Płocku; Dyrekcję okolicznych szkół; Członków Towarzystwa Przyjaciół Radzymina na czele z Prezesem Janem Wnukiem; Władysława Kolatorskiego, Prezesa Międzyszkolnego Klubu Historycznego AK Ziemi Radzymińskiej; Leszka Marka Krześniaka, Prezesa Polskiej Fundacji Kościuszkowskiej; Jadwigę Zakrzewską, Prezes Fundacji „Nikt Nie Zostaje”, Przedstawicieli OSP Słupno.
Muzeum w Radzyminie jest oddziałem Muzeum Niepodległości w Warszawie. Jego siedziba mieści się naprzeciwko Cmentarza Bohaterów Bitwy Warszawskiej 1920 r. Działalność Muzeum Bitwy Warszawskiej 1920 r. jest finansowana ze środków samorządu województwa mazowieckiego. Placówkę otwarto w 2023 r. i po dwóch latach prac można tam oglądać wystawę stałą. Ekspozycja pokazuje pamiątki z lat 20. XX w., a także unikatowe medale nadane uczestnikom walk pod Radzyminem. Zwiedzający mogą też zapoznać się z bogatą kolekcją malarstwa związanego z rokiem 1920.
Projekt ekspozycji stałej został przygotowany przez biuro projektowe Beton na podstawie scenariusza merytorycznego wystawy autorstwa dr. Pawła Bezaka i dyrektora Muzeum Niepodległości dr. Tadeusza Skoczka.
– Realizując misję Muzeum Niepodległości, od wielu lat odkrywamy i upowszechniamy nowe fakty związane z Bitwą Warszawską 1920 r., nazywaną Cudem nad Wisłą. Przy tworzeniu wystawy stałej współpracowaliśmy ściśle ze środowiskami pasjonatów z Radzymina i Wołomina – mówił Tadeusz Skoczek, dyrektor Muzeum Niepodległości w Warszawie
Wystawa składa się z dwóch ścieżek edukacyjnych. Pierwsza z nich – podstawowa – prezentuje wydarzenia poprzedzające bitwę. Druga jest adresowana do odbiorców chcących pogłębić swoją wiedzę i znajduje się w poziomych kioskach multimedialnych.
– Trzonem wystawy stałej są eksponaty. Wśród kilkuset prezentowanych obiektów znalazły się unikaty z okresu wojny polsko-bolszewickiej i współczesne dzieła sztuki upamiętniające Cud nad Wisłą – wyjaśnia Adam Bacławski, kierownik muzeum. – Część z nich to darowizny od osób prywatnych i depozyty pozyskane m.in. z Muzeum Zbrojownia na Zamku w Liwie, Muzeum Polskiego Ruchu Ludowego, Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, Muzeum Mazowieckie w Płocku czy Muzeum Harcerstwa w Warszawie. Jednak zdecydowana większość pochodzi ze zbiorów Muzeum Niepodległości. Na uwagę zasługuje bogaty zbiór druków ulotnych, a w szczególności kolekcja plakatów propagandowych – dodaje muzealnik.
Szczególnie cennymi eksponatami w kolekcji są artefakty, które mogą nam „opowiedzieć” swoją historię. Jednym z takich eksponatów jest Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (V klasy) nadany Brunonowi Romiszewskiemu (1892-1986), który brał udział w walkach pod Radzyminem w sierpniu 1920 roku.
– Innym przykładem unikalnego odznaczenia tego typu, również przechowywanego w zbiorach Muzeum, jest Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari V klasy, pośmiertnie nadany Paulinie Choromańskiej za działalność wywiadowczą w okresie wojny polsko-bolszewickiej – dodaje adiunkt Andrzej Mejssner.
– Otwarcie wystawy stałej w 105. rocznicę Cudu nad Wisłą to hołd dla poległych. Muzeum Bitwy Warszawskiej 1920 r. w Radzyminie jest także przykładem dobrej i konsekwentnej współpracy samorządów. Jestem pewien, że to miejsce będzie służyć przyszłym pokoleniom – stwierdził marszałek Adam Struzik, który w swoim przemówieniu podkreślił unikalny charakter nowego Muzeum, mówiąc: „Połączenie pamięci wydarzeń kształtujących dzieje Polski, jak i całej Europy wraz z pamięcią lokalną, wielką historią odbitą na murach małego miasta, czyni Muzeum wyjątkowym i unikalnym”. Odniósł się również do słów Jana Pawła II, który na radzymińskim cmentarzu mówił, że „tu najwymowniejsze jest milczenie”, dodając, że właśnie Muzeum jest tym miejscem, które pomoże poznać, zrozumieć i docenić to, co wydarzyło się w czasie 18. decydującej bitwy w dziejach świata”.
– Dzięki determinacji żołnierzy i mądrości dowódców ocaliliśmy niepodległość i zatrzymaliśmy falę bolszewizmu, która mogła zalać całą Europę. Dziś, oglądając fotografie, dokumenty i pamiątki z tamtych dni, pielęgnujemy pamięć o bohaterach, którzy zapisali jedną z najpiękniejszych kart w historii Polski – podkreślił wiceprzewodniczący sejmiku Marcin Podsędek.
W programie uroczystości, oprócz przemówień i symbolicznego przecięcia wstęgi, znalazły się także: koncert pieśni patriotycznych w wykonaniu Gala Muzyki, kuratorskie oprowadzanie po nowej ekspozycji przez Andrzeja Mejssnera oraz piknik z udziałem grup rekonstrukcyjnych.
Muzeum Bitwy Warszawskiej 1920 roku w Radzyminie dla zwiedzających jest czynne od wtorku do niedzieli, w godzinach 10.00-17.00.
/opr. R.L.; źródło: BP UMWM;
foto: BP UMWM; MBW1920; G. Jeleń/
