6 września 2025 r. w lasach wokół miejsca pamięci w Pecynce (gmina Długosiodło), gdzie stanął pomnik pamięci zabitych i pomordowanych, obchodzono uroczyście kolejną rocznicę Bitwy pod Pecynką, która miała miejsce 31 sierpnia 1944.
Minęło 81 lat od największej bitwy stoczonej przez oddziały Armii Krajowej obwodu ,,Opocznik” z wojskami niemieckimi w Puszczy Białej – bitwy pod Pecynką. To dramatyczne starcie było kulminacyjnym momentem akcji „Burza” w naszym regionie. Podczas wycofywania się niemieckiego frontu pod naporem Armii Czerwonej, oddziały AK operujące między Ostrowią a Długosiodłem zostały otoczone. Mjr Antoni Jahołkowski „Brzeski” – dowódca 3. batalionu 13. pułku piechoty AK – wydał rozkaz zakończenia działań i pozwolił żołnierzom rozproszyć się w małych grupach, by uniknąć zbliżającej się obławy. Jednak w samym sercu Puszczy Białej, w pobliżu leśniczówki Pecynka, oddział ppor. Alfreda Wieczorka „Tatara” – około 180 żołnierzy – pozostał na pozycjach i nie zaprzestał walki. Rankiem 31 sierpnia 1944 roku rozpoczęła się zaciekła bitwa z niemieckimi siłami przeciw oddziałom polskich partyzantów. Straty okupanta były znaczne, udało się nawet zdobyć jedną z niemieckich baterii artylerii. Niestety, ponad 60 żołnierzy AK poległo lub zostało schwytanych i rozstrzelanych. Niemcy 2 września 1944 r.
w ramach pacyfikacji po walkach i za wspieranie partyzantów, dokonali zbiorowego mordu na mieszkańcach miejscowości Lipniak – Majorat i gminy Długosiodło oraz uciekinierach. Były to rodziny przybyłe z Wiśniewa, Bojan, Brańszczyka i Poręby oraz okolic Ostrowi Mazowieckiej, Broku, Izabelina, Sokołowa Podlaskiego, Sterdyni i Stoczka Węgrowskiego. Śmierć poniosło
448 niewinnych ludzi. Zidentyfikowano 129 ofiar – 15 mężczyzn, 59 kobiet oraz 55 dzieci.
6 września br. odbyły się obchody upamiętniające ofiary Niemców z 1944 roku. Przy pomniku ofiar w Lipniku-Majorat stanęły poczty sztandarowe wszystkich gminnych szkół. Uczestniczyli m.in.: prezes Koła Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych w Długosiodle Władysław Guzowski, przedstawiciele Związku Piłsudczyków RP Okręg Nadbużański w Wyszkowie, władze i mieszkańcy gminy oraz gmin i miejscowości sąsiednich: Ostrowi Mazowieckiej, Wąsewa, Brańszczyka, Broku i inni. Przypomniano tragiczne wydarzenia, uczczono pamięć zamordowanych minutą ciszy, a po wspólnej modlitwie złożono wiązanki kwiatów i zapalono znicze. Następnie zebrani udali się do Pecynki, gdzie rozegrała się w dniu 31 sierpnia 1944 r. największa bitwa partyzancka na północno-wschodnim Mazowszu, stoczona z Niemcami. Tam w miejscu niegdyś zbiorowej mogiły, obecnie znajduje się pomnik ofiar, odbyły się obchody 81. rocznicy bitwy. Rozpoczęto je polową Mszą Świętą. Następnie wspólnie odśpiewano Hymn Państwowy, po którym wygłoszono uroczyste przemówienia oraz wręczono medale okolicznościowe z okazji 35-lecia Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Odczytano Apel Pamięci oraz oddano salwę honorową, aby uczcić pamięć żołnierzy Armii Krajowej poległych w bitwie pod Pecynką. Na zakończenie uroczystości delegacje złożyły wieńce i zapaliły znicze.
Więcej o tych dramatycznych wydarzeniach można znaleźć w publikacji pt. „Bitwa pod Pecynką. Akcja „Burza” w Puszczy Białej lipiec sierpień 1944” autorstwa Zbigniewa Kempistego – dostępnej m.in. w sklepiku Muzeum Dom Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej.
/oprac. KW, info gm. Długosiodło/
